OBCIĄŻENIE I MATERIAŁY ŚCIERNE: JAK RADZIĆ SOBIE Z TYMI CZYNNIKAMI, ABY PRZEDŁUŻYĆ ŻYWOTNOŚĆ PODWOZIA
Jak wspomniano w poprzednim artykule, koszty utrzymania podwozia pojazdu gąsienicowego przez cały okres eksploatacji mogą stanowić nawet 50% całkowitych wydatków. Zużycie tych elementów jest nieuniknione ze względu na dynamiczne obciążenia i czynniki zewnętrzne. Jednak dobre zarządzanie maszyną może zapewnić znaczne obniżenie kosztów konserwacji przy jednoczesnej poprawie produktywności.
W ostatnim artykule pt. „Zmniejszenie zużycia podwozia część 1” przedstawiliśmy temat zmniejszania zużycia podwozia i szczegółowo omówiliśmy złe nawyki podczas korzystania z maszyny, takie jak nadmierna prędkość. Istnieją jeszcze 2 czynniki wpływające na zużycie, które możemy kontrolować, aby wydłużyć czas trwania i poprawić wydajność:
- Obciążenie
- Obecność zewnętrznych materiałów ściernych.
GŁÓWNE CZYNNIKI ZUŻYCIA PODWOZIA ZWIĄZANE Z OBCIĄŻENIEM
Nadmierne napięcie łańcucha
Jest to kontrolowany czynnik, który ma największy wpływ na zużycie podwozia. Utrzymywanie łańcuchów gąsienic nadmiernie napiętych ze względu na warunki pracy zwiększa również zużycie zewnętrznej średnicy tulei. Szacuje się, że zużycie to jest od 50% do 75% szybsze w porównaniu z użyciem z prawidłową regulacją łańcucha.
ZAPAMIĘTAJ!
Utrzymywanie prawidłowego napięcia łańcucha gąsienicy i regularne czyszczenie podwozia to kluczowe działania, które znacząco przedłużają żywotność podwozia pojazdu gąsienicowego i redukują koszty eksploatacji.
Nadmierna szerokość płyty gąsienicy
Używanie szerszych płyt, niż jest to konieczne do poruszania się maszyny, może poważnie skrócić żywotność podwozia. Nacisk na elementy łańcucha jest proporcjonalny do szerokości płyty. Na przykład płyta 36-calowa generuje do 50% więcej naprężenia w porównaniu do płyty 24-calowej, a nadmierne naprężenie może spowodować pęknięcie.
Niepotrzebnie szerokie płyty:
- Naruszają stabilność łańcucha;
- Wpływają na moment dokręcania śrub płyty
- Przyspieszają utratę oleju w przypadku smarowanych łańcuchów;
- Zmniejszają zwrotność i wszechstronność pojazdu.
Jednak maszyny LGP mogą być wyposażone w szerokie płyty. Dzieje się tak, ponieważ ciężar pojazdu, jeśli porusza się tylko w miękkim terenie, rozkłada się bardziej równomiernie na szerszej płycie.
Nadmierny ciężar maszyny
Nadmierny ciężar maszyny, na przykład z powodu zamontowania niepotrzebnego wyposażenia, zwiększa obciążenie podwozia, sprzyjając przedwczesnemu zużyciu. Można tego uniknąć, nie przeciążając maszyny i nie montując żadnych elementów, które nie są ściśle niezbędne do wykonania czynności.
Niewspółosiowość komponentów
Niewspółosiowość elementów podwozia, które stykają się ze sobą w wyniku niewłaściwej konserwacji lub nadmiernego obciążenia, powoduje nierównomierne i przyspieszone zużycie. Różnice w zużyciu między prawą i lewą stroną, przednią i tylną częścią gąsienic, wewnątrz lub na zewnątrz gąsienic, jeśli nie są konsekwencją rodzaju pracy lub sposobu użytkowania maszyny, są często wynikiem nieprawidłowego ustawienia ramy, koła napinającego i napędowego. Im większa i cięższa maszyna, tym większe ryzyko niewspółosiowości elementów. Jednym z czynników, który dodatkowo podkreśla niewspółosiowość, jest wspomniane już powyżej nadmierne napięcie łańcucha gąsienicy, ponieważ zwiększa ono obciążenie między współpracującymi częściami. Dlatego ważne jest, aby wyeliminować wszelkie niewspółosiowości przed zainstalowaniem nowego podwozia. Jak rozpoznać ten problem? Zasadniczo występowanie niewspółosiowości można sprawdzić wizualnie, uważnie obserwując wszelkie nieprawidłowe ślady zużycia na dolnych rolkach.
UWAGA!
Nadmierne napięcie łańcucha gąsienicy może przyspieszyć zużycie podwozia nawet o 75%, dlatego kluczowe jest jego regularne sprawdzanie i prawidłowa regulacja.
Obracanie się na kole napędowym podczas kopania (jeden z najczęstszych złych nawyków podczas używania koparek)
Ten zły nawyk generuje nadmierne obciążenie dynamiczne koła napędowego (również powodując, że maszyna ma tendencję do szarpania), co z kolei naciska na tuleje, powodując przyśpieszone uszkodzenie ich konstrukcji oraz innych elementów podwozia.
OBECNOŚĆ ZEWNĘTRZNYCH MATERIAŁÓW ŚCIERNYCH
Czyszczenie maszyny
Pod koniec każdego dnia pracy operatorzy powinni poświęcić trochę czasu na oczyszczenie wszelkich zanieczyszczeń, które nagromadziły się na podwoziu gąsienicowym. Jeśli gąsienice są zatkane brudem, maszyna będzie miała większe trudności z obsługą, marnując energię i generując dodatkowe obciążenia, które skracają żywotność podwozia. Zjawisko to jest szczególnie krytyczne na obszarach geograficznych o zimnym klimacie, gdzie błoto, brud i gruz mają tendencję do zamarzania. Innym negatywnym skutkiem zabrudzenia maszyny jest przyspieszone zużycie zębów koła napędowego i zewnętrznej strony tulei łańcucha spowodowane nieprawidłowym stykaniem się tych elementów. Problem ten dotyczy również rolek, zarówno dolnej, jak i nośnej, aż do całkowitego zatarcia. Wskazuje na to pojawienie się płaskich obszarów na powierzchni bieżnika. Wreszcie, z czasem obecność błota tworzy dodatkowe warstwy materiału na elementach podwozia, generując nadmierne napięcie w łańcuchach, a tym samym dodatkowo zwiększając szybkość zużycia. Można stosować ciśnieniowe systemy czyszczenia wodą. Jednak należy zachować ostrożność. Nigdy nie kierować strumienia wody na nasmarowane korki łańcucha! Może to spowodować ich przesunięcie się i wypadnięcie z gniazd, co może spowodować utratę smarowania.
Oprócz zarządzania kontrolowanymi czynnikami, takimi jak prędkość, złe nawyki użytkowników maszyn, obciążenie i zewnętrzne materiały ścierne, istnieją inne formy dobrych praktyk, które mogą pomóc w uniknięciu przedwczesnego zużycia podwozia, o czym wkrótce porozmawiamy w innym poście.
CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA ZUŻYCIE PODWOZIA ORAZ DZIAŁANIA ZAPOBIEGAWCZE
| Czynniki wpływające na zużycie podwozia | Opis | Skutki | Działania zapobiegawcze |
|---|---|---|---|
| Nadmierne napięcie łańcucha gąsienicy | Utrzymywanie łańcuchów gąsienic nadmiernie napiętych ze względu na warunki pracy. | Przyspieszone zużycie zewnętrznej średnicy tulei, zużycie o 50%-75% szybsze niż przy prawidłowej regulacji. | Regularna kontrola i regulacja napięcia łańcucha. |
| Nadmierna szerokość płyty gąsienicy | Używanie szerszych płyt niż jest to konieczne do poruszania się maszyny. | Zwiększone naprężenie na elementach łańcucha, niestabilność łańcucha, szybsza utrata oleju, zmniejszona zwrotność i wszechstronność pojazdu. | Wybór odpowiedniej szerokości płyt do warunków pracy. |
| Nadmierny ciężar maszyny | Przeciążenie maszyny poprzez zamontowanie niepotrzebnego wyposażenia. | Zwiększone obciążenie podwozia, przedwczesne zużycie. | Unikanie przeciążania maszyny i montażu niepotrzebnych elementów. |
| Niewspółosiowość komponentów | Niewłaściwa konserwacja lub nadmierne obciążenie powodujące niewspółosiowość elementów podwozia. | Nierównomierne i przyspieszone zużycie komponentów podwozia. | Regularna konserwacja i sprawdzanie osiowości komponentów. |
| Obracanie się na kole napędowym | Częsty nawyk obracania się na kole napędowym podczas kopania. | Nadmierne obciążenie dynamiczne koła napędowego, przyspieszone uszkodzenie tulei i innych elementów podwozia. | Unikanie obracania się na kole napędowym podczas kopania. |
| Obecność zewnętrznych materiałów ściernych | Nagromadzenie brudu, błota i gruzu na podwoziu gąsienicowym, szczególnie w zimnym klimacie. | Zwiększone zużycie zębów koła napędowego, tulei łańcucha, rolek oraz generowanie nadmiernego napięcia w łańcuchach. | Codzienne czyszczenie podwozia, unikanie kierowania strumienia wody na nasmarowane korki łańcucha. |
